De parels van voetbalstad Boedapest
In het huidige voetbal is Hongarije niet per se een naam die de wenkbrauwen doet fronsen, niet in het clubvoetbal en met het nationale elftal evenmin. Ooit was dit heel anders, en veroverden de Hongaren (bijna) de hele wereld. In hoofdstad Boedapest kun je er nog genoeg van terugvinden.
Een groot stadion als nieuw uithangbord: de Puskás Arena
Als je ooit in het oude Ferenc Puskásstadion in Boedapest bent geweest, kun je nu waarschijnlijk je ogen niet geloven. Lang vond je hier een klassiek Sovjet-stadion: onoverdekt, compleet met grote lichtmasten, megascorebord en uiteraard een sintelbaan. Maar sinds 2019 staat hier een gloednieuwe arena die zich kan meten met de mooiste en modernste stadions ter wereld. Een prachtig nationaal voetbalstadion voor Hongarije, waarbij de naam van ’s lands beroemdste voetballer natuurlijk niet mocht ontbreken. Het is het klapstuk van een stadionrevolutie in Hongarije, waar onder de omstreden Viktor Orbán de nieuwe stadions uit de grond schieten. Het internationale publiek maakte er kennis mee toen het één van de speelstadions van EURO 2020 was, en recenter werd ook de Europa League-finale van 2023 er gespeeld.
Hoewel het oude stadion tot de grond toe werd afgebroken is er één onderdeel door de sloophamer gespaard. Aan de oostzijde van het stadion is de historische, kasteelachtige toren blijven staan. Dit was de ingang van de hoofdtribune, maar die is met de verbouwing naar de overkant verhuisd. De karakteristieke trappenhuizen van het oude stadion zijn precies zo nagebouwd waardoor het van de buitenkant toch nog een beetje op zijn voorganger lijkt.
Ferenc Puskás, de nationale voetbaltrots van Hongarije
Ferenc Puskás, z’n naam is genoemd. De legendarische linkspoot van Hongarije en Real Madrid geldt als één van de grootste voetballers aller tijden, en werd geboren in Boedapest. Na zijn overlijden in 2006 kreeg hij een staatsbegrafenis in één van de meest fraaie gebouwen van Boedapest, de Sint-Stefanusbasiliek in hartje stad. Bijzonder genoeg ligt Puskás er ook begraven, in de grafkelder, te midden van aartsbisschoppen, koningen en andere grote Hongaren. Ook andere grote sporters hebben er een plekje gekregen, waaronder de bijna net zo legendarische Sándor Kocsis en scheidsrechter Sándor Puhl.
Aan de overkant van de Donau staat aan de Bécsi utca (ter hoogte van nr. 57) een bijzonder standbeeld, geïnspireerd door een prachtige foto uit Madrid. Hier zie je de grote Puskás die, omgeven door kinderen, demonstreert hoe je een balletje hoog moet houden. Aan de overkant van de straat zit de Puskás Pancho Sports Pub, waar tal van relikwieën van de grote meester te zien zijn én zijn favoriete Hongaarse en Spaanse gerechten geserveerd worden.
De 3-6 op Wembley, magnum opus van het Hongaarse voetbal
Begin jaren ’50 was het Hongaarse elftal toonaangevend in de wereld. Het absolute hoogtepunt kwam op 25 november 1953, toen de Hongaren – met Puskás – op Wembley met 3-6 gehakt maakten van het grote Engeland. De wedstrijd zou de geschiedenis in gaan als de Wedstrijd van de Eeuw. In Boedapest is de wedstrijd vereeuwigd in de vorm van een gigantische muurschildering in de Rumbach Sebestyen utca, ter hoogte van nr. 7. Te zien zijn foto’s en krantenberichten over deze legendarische wedstrijd.
Met hun aanvallende spel veroverden ze de harten van vele voetbalfans en waren de Magische Magyaren een gevreesde ploeg. Het elftal zou lang onverslaanbaar blijven, maar in de WK-finale van 1954 moesten ze na een thriller toch hun meerdere erkennen in West-Duitsland.
Boedapest, stad van vele topclubs en stadions
De Puskás Arena (67.215 stoeltjes) is te groot voor welke club uit de stad dan ook. Maar clubs heb je genoeg in Boedapest, de één nog roemruchter dan de ander, met elk hun eigen stadion.
Ferencváros speelt in het gelijknamige stadsdeel. De Groupama Aréna is het grootste clubstadion van Hongarije, zoals dat hoort bij de grootste club en recordkampioen van het land. Geen stadion waar je steil van achterover slaat, maar de historie van de club heeft een mooie plek gekregen, met name door de standbeelden aan de buitenkant. Sándor Kocsis staat er, en ook Flórián Albert, de Gouden Bal-winnaar die zijn hele carrière voor Ferencváros speelde. Meest in het oog springend is de gigantische adelaar, een verwijzing naar de bijnaam van de club.
Rivaal Újpest komt uit het gelijknamige stadsdeel in het noorden van de stad en speelt in het Szusza Ferenc Stadion, niet ver van de Donau. Het is de oudste club van het land en beleefde haar glorietijden in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw. Wedstrijden tussen Ferencváros en Újpest gelden als de meest beladen derby’s van de stad.
MTK Budapest is de op één na succesvolste club van het land, maar de grootste successen dateren van voor de oorlog. In 2016 werd het gloednieuwe Hidegkuti Nándor Stadion geopend, niet ver van de Puskás Arena.
Ver buiten de stad speelt Honvéd Budapest, de dragende kracht achter het Hongaarse elftal met Puskás (ook van Honvéd). Zij spelen in de in 2021 geopende Boszik Aréna.
Vasas Budapest speelt de laatste jaren een niveautje lager, maar heeft ook een nieuw stadion gekregen. Het vernieuwde Illovszky Rudolf Stadion werd geopend in 2019 en is het kleinste van Boedapest.
Epitok Stadion – vervallen schoonheid
Ook de liefhebber van oude, verlaten stadions komt in Boedapest aan zijn trekken. Aan de rand van het Népliget (het volkspark) ligt het Epitok Stadion, een vervallen stadion met een geweldige oude tribune en overwoekerde terracing. In het verleden speelden Vasas en Honvéd hier allebei verschillende grote wedstrijden.
Klassiek voetbalwinkeltje in hartje stad
In de Váci utca, de belangrijkste winkelstraat van Boedapest, zit goed verstopt een pareltje wat je als voetballiefhebber absoluut niet mag missen. Op nr. 23 zit de Derby Football Shop, ingeklemd in een smal portiekje tussen een Thaise massagesalon en een kapper. Oude pinnetjes, vaantjes, klassieke voetbalshirts van clubs en landen over de hele wereld: een soort voetbalhemeltje van krap tien vierkante meter. De eigenaar, een fanatieke verzamelaar van oude shirts, sjaals, vaantjes en pinnetjes heeft het winkeltje al tientallen jaren en vertelt je graag over zijn fraaie collectie.
Beeld: Shutterstock, SANTOS