“Het moeilijkste dat er is”, zegt Pim Ras over het haarscherp vastleggen van een spetterend duel. Ras (52) fotografeert al sinds 1988 voetbalwedstrijden, voornamelijk in opdracht van het Algemeen Dagblad. Talloze Klassiekers bezocht hij. Voor SANTOS selecteerde hij vrij recent werk, het oudere uit het post-digitale tijdperk is vermoedelijk verloren gegaan.

Het hindert niet. Ras: “Ik vind deze tijd heel geschikt voor mooie duelfoto’s. Spelers zijn gespierd, atletisch, hebben tatoeages, aparte kapsels, felle shirts.”

De foto van Rafael van der Vaart en Christian Gyan, hierboven, uit 2004 groeide uit tot een klassieker op zichzelf. Dat Ras een heel bijzondere, bijna absurdistische foto had geschoten, zag hij pas toen hij de plaat op zijn laptop bekeek. In de gauwigheid had hij op het schermpje van zijn toestel niet eens gezien dat het tulbandje van Gyan het luchtruim had gekozen. Bijvangst werd hoofdvangst.

Toch was het niet alleen geluk. “Ik was wel echt op hem gefocust.”

Gyan had in de eerste helft een hoofdwond opgelopen na een knallend kopduel met Nigel de Jong. De Jong moest, hevig bloedend, uitvallen. Gyan kreeg van Feyenoord-verzorger Gerard Meijer snel iets op zijn hoofd gedrapeerd en ging door. Ras: “Zo’n tulband is altijd mooi, het geeft de intensiteit, de strijd aan. Dat wil je in beeld hebben. Maar er moet natuurlijk wel iets gebeuren.”

Beide spelers hebben geen oog voor het vliegende schoteltje van verband. Ze hebben hun blik op de bal. Ras: “Het duel mag nog zo intens zijn, de blikken nog zo vurig; de bal moet er altijd op. Anders vind ik de foto niet goed.”

De foto hierboven, de clash tussen de luchtmachten van Feyenoord en Ajax van ruim drie jaar geleden, is als een veredelde oorlogsplaat. “Vooral bij corners is het opletten geblazen, dan krijg je overal man-tegen-mangevechten. Bij een corner gaat mijn bloed sneller stromen”, zegt Ras.

Mannen worden genadeloos van jongens gescheiden. Feyenoord-spits en pain in the ass Kazim heeft zich de beste positie verschaft. Zijn collega Kuijt ondersteunt hem waardoor Ajax-verdediger Veltman haast niet bij Kazim en de bal kan komen. Feyenoord-verdediger Botteghin wil ook wel meedoen, terwijl Ajacieden Milik en Dijks lijken te denken: ik sla deze even over. Ras: “Er is meer strijdlust bij de Feyenoord-spelers. Dat is bijna standaard in De Kuip.”

Ras is geen uitgesproken nostalgicus, geen man die specifiek kickt op voetbalplaten van mannen met gedateerde kapsels, schoenen en shirts. Toch kampt hij met heimwee, want de fotograaf is in het bijzonder fan van Dirk Kuijt, die ruim een jaar geleden stopte. “Dirk is de meest fotogenieke voetballer. Het is zijn intense blik, het lijnenspel op zijn gezicht, zijn gespierde voorkomen, de wapperende krullen. Kuijt ging duels altijd vol overgave aan, juichte intens. Ik zat bijna altijd bij het doel waar Kuijt moest scoren. Ik mis hem nu al.”

Er staan nieuwe, fotogenieke krachtpatsers op. “Leroy Fer is altijd goed.” Bovenstaande foto van Bazoer en Vilhena – links, eveneens uit het seizoen 2015-2016 – kan hem ook bekoren. De jonge Feyenoorder en Ajacied gooien alles in de strijd; armen, benen, hoofden, schoenen, maar dorsten hun ogen niet open te houden. “Het straalt echt strijd uit, misschien een beetje angst door die gesloten ogen. Dat wil je de volgende dag in de krant hebben.”

Het wordt steeds lastiger om goede actiefoto’s te schieten. “Vroeger in het oude Ajax-stadion De Meer lag ik bijna naast het doel met een 85 millimeterlens. Nu is de uitdaging groter, zullen we maar zeggen. Je zit verder weg, achter hoge reclameborden. Dat vraagt andere camera’s. Dan moet je weer zoomen, dan gebeurt de actie dichterbij en heb je weer een andere lens nodig.”

Zijn favoriete stadion is De Kuip. “Je kan daar nog mooi van onderaf fotograferen. Ik zit altijd naast de paal, kan zo nog goed close komen. Bij FC Twente bijvoorbeeld is dat allemaal veel moeilijker.” Weer of geen weer, Ras komt vaak bezweet het veld af. Waar andere voetbalfotografen zich steevast inpakken, herken je Ras aan zijn korte broek. Geen slobberbroekje trouwens, maar een stevige met diepe zakken. Zijn lat ligt hoog. “Ik wil de doelpunten in beeld hebben én de emoties én de duels. Het klinkt misschien wat overdreven, maar ik moet eigenlijk net zo scherp zijn als die spelers.

Beeld: Pim Ras
Eerder verschenen in SANTOS #04, oktober 2017.