Niet veel mensen weten het, maar de WK-geschiedenis van Oranje begon in één van de meest iconische stadions ter wereld, het San Siro in Milaan. In 1934 debuteerde Nederland hier op een WK, waarbij het ook gelijk het einde van het toernooi betekende: met een 3-2 nederlaag tegen Zwitserland kon Oranje direct naar huis. Bekender is de achtste finale van het WK in 1990 in hetzelfde stadion, de klassieker West-Duitsland - Nederland. Maar ook dat liep niet goed af: Frank Rijkaard deed een wedstrijdje spugen met Rudi Völler, maar aan het eind wonnen de Duitsers met 2-1. Nederland naar huis, en West-Duitsland zou twee weken later wereldkampioen worden.

Een stadion waar we met de bal van Rensenbrink op de paal misschien wel dichterbij waren dan ooit, maar het mocht niet zo zijn, in de WK-finale van 1978. Volgens sommige Nederlandse betrokkenen ook maar beter, want ze zijn er heilig van overtuigd dat ze niet levend Argentinië uit waren gekomen, dan lijdend onder het juk van de militaire junta van Videla. Later zou blijken dat terwijl Nederland de WK-finale met 3-1 van gastland Argentinië verloor, op loopafstand van het stadion van River Plate de politieke gevangenis onverminderd werden gemarteld.

"VIJF-EEN! Zegt het voort!" schreeuwde Frank Snoeks op vrijdagavond de Nederlandse huiskamers in. Soms is er zo'n avond dat alles klopt. Bijvoorbeeld in 2014, toen Nederland in Brazilië mini-revanche nam op Spanje, en Robin van Persie ineens bleek te kunnen vliegen. Het gebeurde allemaal in Salvador de Bahia, waar later in het toernooi ook nog de beroemde penaltyreeks tegen Costa Rica plaatsvond. Met recht heilige Oranje-grond.

In 1998 was het Stade Vélodrome een beetje van ons. Het Nederlands elftal, residerend aan de Côte d'Azur, speelde er op het WK in Frankrijk maar liefst drie keer. In de groepsfase werd Zuid-Korea met 5-0 weggepoetst, de kwartfinale met de wondergoal van Bergkamp tegen Argentinië ging de boeken in als één van de meest iconische momenten in de Nederlandse geschiedenis. In de halve finale nam Brazilië de penalty's helaas beter, maar de herinneringen aan het felle oranje op de zonovergoten tribunes staan bij een generatie in het geheugen gegrift.

Giovanni van Bronckhorst besloot z'n eigen linker eens te testen op één van de mooiste momenten (de halve finale van het WK in 2010) en mooiste plekken (gevangen tussen Tafelberg en Robbeneiland) die je maar kunt bedenken. In het Green Point Stadium in Kaapstad klonken de vuvuzela's nog harder dan voorheen, en 9000 km verderop ontplofte het vaderland. Het werd uiteindelijk 2-3 voor Nederland, maar het blijft voor altijd hét moment van die wedstrijd tegen Uruguay, in wat ons betreft het allermooiste stadion van het toernooi in Zuid-Afrika (tevens de cover van ons SANTOS 365-boek, nog altijd hier te bestellen).

Het meest bepalende stadion in de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Oranje verloor in het Olympiastadion van München de roemruchte WK-finale van 1974 van aartsrivaal West-Duitsland. Een trauma voor een generatie voetballers én voetbalfans. Volgens de mythe waren we vele malen beter, objectief kun je stellen dat de Duitsers ook niet onaardig waren. Het stadion in München werd van een zwarte bladzijde in één klap toch heilige grond voor het Nederlands elftal, door de gewonnen EK-finale van 1988 in hetzelfde theater.

Op het WK van 1978 was Oranje gestationeerd in provinciestad Mendoza, in het westen van Argentinië. Dat wil zeggen, daar werden de wedstrijden gespeeld, het grootste gedeelte van de tijd zaten de spelers in een compleet geïsoleerd hotel aan de voet van de Andes, op ruim een uur buiten de stad. De groepswedstrijden werden gespeeld in het Estadio Ciudad de Mendoza (nu Estadio Malvinas Argentinas). Het gerucht gaat dat Nederland de laatste groepswedstrijd tegen Schotland opzettelijk verloor: winst zou een langer verblijf in Mendoza betekenen.

Van de naam worden we niet overdreven enthousiast, van de vorm ook niet, van de kleur wel: hoe gaaf was het geweest als Oranje wereldkampioen was geworden in een compleet oranje stadion? We verloren de WK-finale van 2010 van een vermoedelijk beter team, maar wat kwamen we toch verdomd dichtbij. Die ene teen van Casillas en een late goal van Iniesta zorgden ervoor dat Spanje in Johannesburg wereldkampioen werd - en wij wéér niet.

Komt deze schaal je niet bekend voor? Dat kan kloppen, want het Lusail Stadium bestaat pas net. Je hebt de binnenkant overigens al eens voorbij zien komen, want in dit stadion in Qatar kreeg Argentinië klop van Saudi-Arabië. En, belangrijker nog, hier wordt over vier weken de WK-finale van 2022 gespeeld. Volgens Louis van Gaal maakt Nederland grote kans om wereldkampioen te worden. Wordt dit dan nummer tien in de reeks bijzondere WK-stadions voor het Nederlands elftal? Dat lijkt wat optimistisch, maar het zou niet de eerste keer zijn dat van Gaal toch gelijk bleek te hebben. We hopen het in ieder geval van harte.